Julian Surzycki

---

Życiorys

Po zakończeniu edukacji w Szczebrzeszynie oraz w szkole wojewódzkiej w Warszawie, Julian Surzycki rozpoczął swoją zawodową karierę w 1837 roku, dołączając do Zarządu Dróg i Mostów w Warszawie. Już w roku 1838 został skierowany do Instytutu Korpusu Inżynierów Dróg Komunikacyjnych w Petersburgu, gdzie niestety w tym samym roku aresztowano go pod zarzutem posiadania nielegalnych dokumentów. Po czterech miesiącach przetrzymywania w więzieniu, został przeniesiony do warszawskiej Cytadeli i ostatecznie uwolniony w 1840 roku z powodu braku dowodów na jego winę. Powrócił ponownie do pracy w Zarządzie Dróg i Mostów.

W 1842 roku Surzycki z powodzeniem zdał egzamin inżynierski, a dwa lata później objął stanowisko inżyniera budowy Nowego Zjazdu w Warszawie. W trakcie realizacji tego projektu współpracował z inż. Władysławem Witkowskim. Szybko jednak znów wpadł w kłopoty — został aresztowany przez policję za przyjęcie nielegalnych materiałów od Witkowskiego. Po kolejnym osadzeniu w Cytadeli, Komisja Śledcza skazała go na służbę wojskową w armii rosyjskiej, gdzie miał trafić na Kaukaz.

Podczas transportu na Kaukaz, Surzycki i Witkowski byli gorąco żegnani przez współpracowników. Na miejscu, w Dagestanie, Julian Surzycki kierował różnymi pracami budowlanymi, w tym budową mostu na rzece Sułak, fortyfikacji w Diszlagarze, jak również służb wodociągowych i wojskowych obiektów. Odbudował również wodociąg w Debencie. W jego jednostce służyło około 600 Polaków, dla których zainicjował budowę kościoła katolickiego. Sam namalował kilka obrazów, w tym przedstawienie św. Stanisława, oraz ufundował małą polską bibliotekę.

W 1850 roku Surzycki otrzymał awans na podoficera, a w 1852 roku na chorążego. Po amnestii w 1857 roku opuścił wojsko w stopniu podporucznika i zajął się pracą jako inżynier w dziedzinie łączności. W 1858 roku powrócił do Polski, najpierw do Lublina, a niedługo później osiedlił się w Warszawie. W 1859 roku pełnił już funkcję naczelnym inżynierem budowy stałego mostu w Warszawie.

Surzycki odznaczał się bliską przyjaźnią z Narcyzą Żmichowską. Po wybuchu powstania styczniowego został włączony do Komisji Wykonawczej Rządu Narodowego przez Stefana Bobrowskiego, pełniąc funkcje doradcze. W kwietniu i maju 1863 roku był członkiem Wydziału Skarbowego Tymczasowego Rządu Narodowego. Po upadku powstania, chociaż podpisał zobowiązanie do stawiania się na każde wezwanie carskiej Tymczasowej Komisji Śledczej, nie złożył żadnych obciążających zeznań przeciwko innym osobom.

W 1864 roku Surzycki po raz kolejny pracował nad realizacją projektu mostu kratowego przez Wisłę. W tym samym roku otrzymał nominację na naczelnika w Wydziale Technicznym Zarządu Komunikacji Lądowych i Wodnych w Królestwie Polskim. W tym okresie wraz z innymi inżynierami pracował nad projektem wodociągów oraz kanalizacji dla Warszawy, który jednak nie został zrealizowany.

Po przeniesieniu się do Lublina, w 1865 roku objął stanowisko naczelnika sekcji dróg bitych I rzędu oraz naczelnika szosy lubelskiej. Powrócił do Warszawy w 1871 roku, gdzie objął rolę naczelnika dróg w powiecie siedleckim, w tym w rejonie Traktu Brzeskiego. Okazjonalnie uprawiał także poezję i był zapalonym miłośnikiem Tatr.

Julian Surzycki zmarł 13 września 1882 roku i został pochowany na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie (kw. 200-2-27/28).

Życie rodzinne

Julian Surzycki pochodził z rodziny szlacheckiej, będąc synem Józefa oraz Józefy z domu Sternberg. W 1861 roku, w stolicy, zawarł związek małżeński z Bronisławą Eufemią Szpadkowską.

Bronisława była siostrą Telesfora Szpadkowskiego, z którym Julian utrzymywał bliską znajomość z czasów swojej służby na Kaukazie. Interesujący jest także fakt, że Bronisława miała także związki rodzinne z Agatonem Gillerem, gdyż jej ojciec, Józef, był bratem Franciszki Szpadkowskiej, która wzięła ślub z Janem Kantym Gillerem. Franceszka była matką Agatona.

Warto zaznaczyć, że Surzycki nie doczekał się potomstwa.

---

Oceń: Julian Surzycki

---