Tomasz Maria Gruszecki

---

Życiorys

W 1973 roku, Tomasz Maria Gruszecki zakończył swoje studia na Wydziale Zootechnicznym Akademii Rolniczej w Lublinie. Już rok wcześniej, w 1972 roku, podjął pracę w Zakładzie Hodowli Owiec, który należy do jego uczelni, a mianowicie Instytutu Hodowli i Technologii Produkcji Zwierzęcej.

W 1980 roku, uzyskał tytuł doktora nauk rolniczych na tym samym wydziale, osn uwzględniając tytuł pracy doktorskiej: „Wpływ wczesnego użytkowania rozpłodowego jarek owcy nizinnej na ich rozwój i produkcyjność”. Z kolei w 1991 roku przeszedł pomyślnie kolokwium habilitacyjne oraz obronił rozprawę o tytule „Określenie przydatności maciorek polskiej owcy nizinnej w typie owcy uhruskiej do krzyżowania towarowego z trykami ras mięsnych”.

Oprócz zdobywanego w Polsce doświadczenia, Gruszecki odbył także staże zagraniczne, które miały miejsce w Stanach Zjednoczonych. Uczył się na Uniwersytecie Stanu Pensylwania i South Dakota State University, a także, miał możliwość współpracy i nauki na Akademii Rolniczej w Poznaniu, pod kierunkiem profesora Zdzisława Śliwy.

Zainteresowania badawcze

W obszarze zainteresowań badawczych Tomasza Marii Gruszeckiego można wymienić wiele fascynujących tematów, które odzwierciedlają jego wieloletnie zaangażowanie w badania nad małymi przeżuwaczami. Do kluczowych obszarów jego działalności należą:

• mięsne użytkowanie małych przeżuwaczy,
• rozród małych przeżuwaczy,
• wykorzystywanie tych zwierząt w ochronie przyrody,
• zrównoważony rozwój obszarów wiejskich,
• ochrona zasobów genetycznych zwierząt gospodarskich.

W jego dorobku badawczym znajduje się również znacząca praca nad tworzeniem nowych typów oraz linii syntetycznych owiec. Współpracował w tym zakresie z uznanymi profesorami, takimi jak Adam Domański, Tadeusz Efner oraz Czesława Lipecka. Wspólnie przyczynili się do powstania owcy uhruskiej, na podstawie której, na początku lat 80. XX wieku, stworzono dwie rasy owiec: bcp oraz scp.

Gruszecki odegrał kluczową rolę w restytucji kozy sandomierskiej, ratując tę rzadką rasę przed wyginięciem. Jako pionier, propagował technikę ultrasonograficzną, mającą na celu przeżyciowe szacowanie składu tkankowego owiec w Polsce, co miało duże znaczenie dla dalszego postępu w hodowli i produkcji.

Na przełomie lat 90. XX wieku zainicjował badania dotyczące produkcji żywca jagnięcego w warunkach chowu ekstensywnego. Dzięki jego pracy, powstał także regionalny produkt „Jagnięcina z Lubelszczyzny”. Gruszecki przyczynił się do wprowadzenia ekstensywno-pielęgnacyjnego wypasu owiec w parkach narodowych, takich jak Roztoczański i Poleski, a także na terenach Natura 2000.

W ramach swoich działań stworzył stacje badawcze w Besku oraz Uhrusku, które służą jako centra wiedzy i innowacji w zakresie hodowli oraz zarządzania małymi przeżuwaczami.

Osięgnięcia

W 2015 roku, wyróżniony Medalem im. Profesora Tadeusza Vetulaniego, zasłużoną nagrodą przyznawaną za wybitne osiągnięcia w dziedzinie hodowli oraz rolnictwa, Tomasz Maria Gruszecki uzyskał uznanie przede wszystkim za stworzenie owcy uhruskiej oraz restytucję kozy sandomierskiej. Do roku 2023 był aktywnym uczestnikiem w realizacji 25 grantów badawczych, z których kierował dziesięcioma. W swoim dorobku posiada około pięciuset publikacji naukowych, w tym szesnaście monografii i dziesięć podręczników, a także promował pięć przewodów doktorskich.

Jego wkład w rozwój nauki obejmuje recenzowanie 22 dysertacji oraz dwanaście przewodów habilitacyjnych, a także trzynastu wniosków o tytuł profesora. Oprócz tego, prof. Gruszecki promował 105 prac magisterskich oraz inżynierskich, recenzując 144 z nich. Jest uznawany za twórcę poznańskiej szkoły owczarskiej, która cieszy się znaczącą renomą w Polsce oraz na arenie międzynarodowej.

W latach 1996-2002 sprawował urząd prodziekana ds. studenckich na AR w Poznaniu, a następnie, od 2002 do 2008, kierował Wydziałem Biologii i Hodowli Zwierząt jako dziekan. W okresie od 2018 do 2020 zajmował stanowisko dyrektora Instytutu Hodowli Zwierząt i Ochrony Bioróżnorodności. Dodatkowo, od 2006 do 2020 lata, kierował Katedrą Hodowli Małych Przeżuwaczy i Doradztwa Rolniczego.

W latach 2017-2020 był członkiem Centralnej Komisji ds. Stopni i Tytułów Naukowych, a od 2019 roku należy do Rady Doskonałości Naukowej. Jako wiceprzewodniczący Komitetu Nauk Zootechnicznych PAN działał od 2015 do 2018 roku, a w latach 2014-2021 pełnił funkcję wiceprezesa Polskiego Towarzystwa Zootechnicznego. Od 2011 roku zasilał szeregi Rady Hodowlanej Polskiego Związku Owczarskiego. W latach 90. XX wieku był także krajowym koordynatorem European Association of Animal Production.

Za swoje liczne osiągnięcia prof. Gruszecki został uhonorowany Złotym i Srebrnym Krzyżem Zasługi, Złotym Medalem za Długoletnią Służbę, Medalem Komisji Edukacji Narodowej oraz Odznaką Zasłużony Pracownik Rolnictwa. Jeszcze więcej uznania zyskał, otrzymując 17 listopada 2022 roku doktorat honoris causa UPP.

---

Oceń: Tomasz Maria Gruszecki

---