Jerzy Gaździcki, urodzony 15 października 1931 roku w Zamościu, to wybitny polski naukowiec oraz profesor zwyczajny, który zdobył doktorat habilitowany w dziedzinie inżynierii geodezyjnej. Jako geodeta oraz pionierska postać w zakresie rozwoju systemów i infrastruktury informacji geoprzestrzennej w Polsce, odegrał kluczową rolę w tej dziedzinie.
W trakcie swojej długoletniej kariery, trwającej od 1960 do 2020 roku, Gaździcki angażował się w różnorodne aspekty swojej pracy naukowej. Jego wszechstronna działalność obejmowała nie tylko badania, ale także edukację, popularyzację wiedzy, działania organizacyjne oraz działalność społeczną. Przez te lata stworzył bogaty dorobek akademicki, będący autorem około 300 publikacji, które znacząco przyczyniły się do rozwoju geodezji i związanych z nią nauk w Polsce.
Życiorys
Jerzy Gaździcki przyszedł na świat w Zamościu, jako syn Jana, który był ułanem legionowym w czasie I wojny światowej, oraz Marii z d. Abraszewska, nauczycielki i aktywistki w dziedzinie oświaty. Podczas II wojny światowej, uczestniczył w powstaniu warszawskim w strukturach Grupy Bojowej Krybar Armii Krajowej.
Osiągnięcia akademickie rozpoczął, przystępując do matury w sposób niekonwencjonalny, zdając ją po pierwszej klasie liceum jako ekstern. Następnie studiował na Wydziale Geodezji i Kartografii na Politechnice Warszawskiej, a jego kariera naukowa zyskała na znaczeniu, gdy podjął pracę asystencką na III roku studiów. Z czasem uzyskał kolejno tytuły: magistra inżyniera w 1956 roku, doktora w 1961 roku oraz doktora habilitowanego w 1966 roku. W 1968 roku, po zakończeniu pracy na Politechnice, zapoczątkował rozwój zakładu w Instytucie Geodezji i Kartografii, który z czasem przekształcił się w Centrum Informatyczne Geodezji i Kartografii.
W roku 1974 otrzymał tytuł profesora nadzwyczajnego, a w 1982 roku profesora zwyczajnego. W latach 1982-1986, dzięki wyborom dokonanym przez pracowników związanych z Solidarnością, pełnił funkcję dyrektora Instytutu Geodezji Wyższej i Astronomii Geodezyjnej Politechniki Warszawskiej, jednak po pewnym czasie w wyniku sytuacji politycznej zrezygnował z tej funkcji. Następnie osiedlił się w Uniwersytecie Technicznym w Delfcie, gdzie prowadził działalność naukową aż do momentu przejścia na emeryturę, po której wrócił do Polski, pozostając aktywnym w swojej dziedzinie.
W latach 1960-1987, jego prace obejmowały szereg istotnych zadań:
- Stworzenie metod oraz algorytmów obliczeń geodezyjnych, które wspomogły komputeryzację tworzenia sieci geodezyjnych oraz realizacji projektów kartograficznych, co znacznie usprawniło projektowanie obiektów inżynierskich,
- Udział w projektowaniu i wdrażaniu komputerów geodezyjnych (GEO 2 oraz GEO 20) oraz urządzeń zdigitalizacji map (KARTOMET), które miały kluczowe znaczenie dla krajowego postępu technologicznego w geodezji i kartografii,
- Wkład w rozwój usług geodezyjnych na międzynarodowej arenie, skupiający się na projektach w Iraku oraz edukacyjnych i doradczych w innych krajach, jak Węgrzech, Bułgarii, czy Chinach,
- Wprowadzenie i nauczanie wykładów dotyczących informatyki w geodezji oraz kartografii na Politechnice Warszawskiej oraz na zagranicznych uczelniach, takich jak La Universidad del Zulia, Baghdad University oraz Tsinghua University.
W latach 1987-2002 na Uniwersytecie Technicznym w Delfcie, jego aktywność obejmowała:
- Utworzenie europejskiej sieci współpracy uniwersyteckiej EUROLIS, aktywnej w ramach programu TEMPUS, co zaowocowało wieloma konferencjami oraz warsztatami,
- Ekspertyzy i projekty modernizacji systemów katastralnych w różnych krajach, w tym w stosunkach z Unią Europejską,
- Projektowanie systemu informacji MERLIS we współpracy ze Światowym Bankiem oraz rządem tureckim, ukierunkowanego na odbudowę regionu po katastrofie naturalnej w 1999 roku.
Po przejściu na emeryturę w 2002 roku, Jerzy Gaździcki z zaangażowaniem wspierał polskie działania w zakresie infrastruktury informacji przestrzennej. Jego inicjatywy obejmowały m.in.:
- Współpracę rządową przy tworzeniu dyrektywy INSPIRE, mającej na celu ujednolicenie informacji przestrzennej w Europie,
- Prowadzenie międzyresortowej grupy roboczej oraz uczestniczenie w formułowaniu ustawy o infrastrukturze informacji przestrzennej,
- Przewodzenie Radzie Infrastruktury Informacji Przestrzennej, w ramach której działał zespół doradczy, mający na celu koordynację działań związanych z infrastrukturą przestrzenną w Polsce.
Jerzy Gaździcki był również prezesem Polskiego Towarzystwa Informacji Przestrzennej przez ostatnie pięćdziesiąt lat, a w latach 2003-2019 pełnił funkcję redaktora naczelnego czasopisma naukowego Roczniki Geomatyki. Wiele z jego osiągnięć zostało podsumowanych w artykule, w którym opisano półwiecze działalności Polskiego Towarzystwa informacyjnego pod jego przewodnictwem.
Otrzymał wiele prestiżowych nagród i odznaczeń, między innymi:
- Nagrodę państwową II stopnia w 1978 roku,
- Nagrodę Mistrza Techniki I stopnia w 1977 roku,
- A także Krzyż Walecznych oraz Krzyż Armii Krajowej,
- W sumie otrzymał około trzydziestu różnych nagród oraz odznaczeń za swoje zasługi.
Jego życie osobiste towarzyszyła mu żona, Teresa z d. Wysopolska, oraz dwóch synów – Marek i Paweł, którzy również realizowali swoje kariery w naukach ścisłych.
Przypisy
- JerzyJ. Gaździcki JerzyJ., Wybrane problemy w zakresie informacji geoprzestrzennej w Polsce. Roczniki Geomatyki (Annals of Geomatics), Tom 15, Zeszyt 3(78), 2017 [online], rg.ptip.org.pl [dostęp 09.04.2020 r.]
- JerzyJ. Gaździcki JerzyJ., Punkty widzenia architektury INSPIRE, Tom 8, Zeszyt 2(38), 2010 [online], rg.ptip.org.pl [dostęp 09.04.2020 r.]
- Gaździcki, J.: Aspekty rozwoju eksportowej działalności geodezyjnej Roczniki Geomatyki (Annals of Geomatics), z. 1(38) 2009.
- JerzyJ. Gaździcki JerzyJ., Implementacja dyrektywy INSPIRE w Polsce: stan aktualny, problemy i wyzwania. Roczniki Geomatyki (Annals of Geomatics), z. 3 2008, Tom 6, Zeszyt 3 [online], rg.ptip.org.pl [dostęp 09.04.2020 r.]
- Gaździcki, J.: Leksykon geomatyczny (Lexicon of Geomatics). PTIP, Wydawnictwo Wieś Jutra. Warszawa, 2001.
- Gaździcki, J.: Systemy katastralne. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa, 1995.
- Gaździcki, J.: Systemy informacji przestrzennej. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa, 1990.
- Gaździcki, J., B. Wahl: El Calculo Geodesico de Compensacion. Universidad del Zulia, Maracaibo, 1978, s 202.
- Gaździcki, J.: Informatyka w geodezji i kartografii. Państwowe Przedsiębiorstwo Wydawnictw Kartograficznych, Warszawa, 1975, s. 300.
- Gaździcki, J.: Maszyny matematyczne w geodezji. Wydawnictwa Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 1965, s. 190, wydanie drugie 1969, s. 253.
- JerzyJ. Gaździcki JerzyJ., Nowe algorytmy wyrównania metodą najmniejszych kwadratów, Instytut Geodezji i Kartografii, 1966 [dostęp 09.04.2020 r.]
- J.J. Gaździcki J.J., On an algorithm of adjustment by means of the method of least squares, „Bulletin Géodésique (1946-1975)”, 85 (1), 1967, s. 211–221, DOI: 10.1007/BF02531884, ISSN 0007-4632 [dostęp 09.04.2020 r.] (ang.)
- J.J. Gazdzicki J.J., Strength analysis of geodetic control networks, „Bulletin géodésique”, 50 (4), 1976, s. 363–376, DOI: 10.1007/BF02521589, ISSN 1432-1394 [dostęp 09.04.2020 r.] (ang.)
Pozostali ludzie w kategorii "Nauka i edukacja":
Andrzej Samborski | Tomasz Maria Gruszecki | Marek Karp | Zbyszko Szmaj | Jerzy Minczewski | Ryszard Szczygieł | Stanisław Sulowski | Zbigniew Brzózka | Rafał Wnuk (historyk) | Jacek Rutkowski (geolog) | Stefan Jan Kempisty | Tadeusz Telejko | Stanisław KasprzysiakOceń: Jerzy Gaździcki