Leszek Józef Nartowski, znany również jako Leszek Kril oraz Leszek Kril-Nartowski, to postać, której działalność w dziedzinie kinematografii z pewnością zasługuje na uwagę. Urodził się 17 maja 1931 roku w Zamościu, natomiast jego życie zakończyło się 26 października 1977 roku w Łodzi.
Był polskim operatorem filmów animowanych, a jego osiągnięcia w tej dziedzinie pozostają ważnym punktem w historii polskiej animacji.
Życiorys
„Leszek Józef Nartowski przyszedł na świat 17 maja 1931 roku w Zamościu, w chwili, gdy jego matka, Maria Kril (z domu Myćka), pracowała jako nauczycielka w miejscowym Seminarium Nauczycielskim. W wyniku wydarzeń związanych z II wojną światową, po kampanii wrześniowej powrócił do Sanoka.
W 1949 roku ukończył I Państwową Szkołę Męską Stopnia Podstawowego i Licealnego, gdzie nauczycielką była jego matka. W tym czasie stał się aktywnym harcerzem. Po 1945 roku pełnił funkcję sekretarza sanockiego hufca oraz drużynowego szóstej drużyny harcerskiej, a jego opiekunem w sanockim harcerstwie został Józef Pohorski. Wśród innych działaczy znaleźli się m.in. hufcowy Franciszek Moszoro oraz przyboczny Czesław Borczyk. Niezwykłą inicjatywą w jego czasie młodzieżowym było założenie teatru kukiełkowego w gimnazjum, w co zaangażował się z Zygmuntem Prugarem, synem gen. Bronisława Prugara-Ketlinga. W drugiej połowie 1949 roku, jego nazwisko zmieniono oficjalnie z Kril na Nartowski.
W 1957 roku ukończył Wydział Operatorski Państwowej Wyższej Szkoły Filmowej (PWSF) w Łodzi. Jego zdjęcie przedstawiające przełom Sanu w Sanoku znalazło się w pierwszym wydaniu publikacji pt. „Sanok i okolice” z 1958 roku, której autorem był Stefan Stefański. Nartowski był również członkiem Sanockiego Towarzystwa Fotografiznego, które wiązało się z Polskim Towarzystwem Fotograficznym w Sanoku.
Po przeprowadzce do Bielska rozpoczął karierę jako operator filmowy. Od 1955 roku wykonywał zdjęcia do filmów animowanych, w tym do popularnej serii o Colargolu, obejmującej tytuły takie jak „Przygody Misia Colargola” oraz „Colargol i cudowna walizka”, a także „Kto tu mieszka”. Pracował nad około 150 produkcjami. Jego współpraca odbywała się w ramach Studia Małych Form Filmowych „Se-ma-for”, a ponadto pełnił rolę asystenta w Wyższej Szkole Filmowej w Łodzi. Ostatnie lata życia spędził przy ulicy Zakątnej w Łodzi, gdzie zmarł 26 października 1977 roku.”
Filmografia (wybór)
Oto wybór filmów, w których brał udział Leszek Nartowski, wielki twórca i reżyser. Jego prace wpłynęły na rozwój polskiej kinematografii, zachwycając zarówno młodsze, jak i starsze pokolenia widzów.
- Przygody Sindbada Żeglarza (1957),
- Pan Korek (1958),
- Pyza (1959),
- Przygody Misia Colargola (1970-1979),
- Przygody Misia Uszatka (1975-1977),
- Opowiadania Muminków (1977),
- Colargol i cudowna walizka (1979).
Wyróżnienia
Leszek Nartowski, jako wybitny twórca filmowy, został uhonorowany licznymi prestiżowymi nagrodami, które podkreślają jego wkład w polską kinematografię i kulturę. Poniżej przedstawione są niektóre z jego ważniejszych wyróżnień:
- Nagroda Naczelnego Zarządu Kinematografii „Srebrny Lajkonik” dla najlepszego filmu dla dzieci – przyznana za „walory rozrywkowe w deficytowym gatunku filmu dziecięcego” w 1966 roku podczas Ogólnopolskiego Festiwalu Filmów Krótkometrażowych w Krakowie,
- Odznaka Honorowa Miasta Łodzi, którą otrzymał 5 grudnia 1967 roku. Nagrodę tę przyznało Prezydium Rady Narodowej miasta Łodzi w uznaniu jego szczególnych zasług dla rozwoju miasta,
- Nagroda Miasta Łodzi, która została mu przyznana w styczniu 1972 roku przez Prezydium Rady Narodowej tego miasta. Wyróżnienie to dotyczyło ośmioosobowego zespołu realizatorów Studia Małych Form Filmowych „Se-Ma-For” i uznawano je za docenienie osiągnięć w dziedzinie upowszechniania kultury oraz twórczości artystycznej.
Przypisy
- Olga Ptak (oprac.): Zdzisław Beksiński. Listy do Jerzego Lewczyńskiego. Gliwice: Muzeum w Gliwicach, 2014, s. 150. ISBN 978-83-89856-71-5.
- Edward Zając: Straty ludnościowe i materialne powiatu sanockiego w latach 1939-1947 w czasie walk frontowych oraz działalności Organizacji Ukraińskich Nacjonalistów (OUN) oraz Ukraińskiej Powstańczej Armii (UPA). W: Budownictwo. Sanockie Przedsiębiorstwo Ceramiki Budowlanej. Sanockie Przedsiębiorstwo Budowlane. Sanok: 2014, s. 8. ISBN 978-83-934513-6-4.
- Absolwenci. 1losanok.pl. [dostęp 18.05.2020 r.]
- Księga pamiątkowa 1928-2008 II Liceum Ogólnokształcącego im. Marii Skłodowskiej-Curie w Sanoku wydana z okazji jubileuszu 80-lecia szkoły. Sanok: 2008, s. 129.
- Józef Pohorski. Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 230-231, 1986.
- Józef Pohorski. Z dziejów harcerstwa sanockiego gimnazjum i liceum. „Rocznik Sanocki”. Tom VI, s. 232, 1986.
- Marek Pomykała. Nieustający trzask migawki. „Tygodnik Sanocki”. Nr 17-18, s. 10, 30 kwietnia 1996.
- Jerzy Katarasiński. Laureaci nagród miasta Łodzi. „Dziennik Łódzki”. Nr 14, s. 3, 18.01.1972 r.
- Józef Pohorski. Poz. 102. Uchwała nr 134/1458/67 Prezydium Rady Narodowej m. Łodzi z dnia 5.12.1967 r. „Dziennik Urzędowy Rady Narodowej m. Łodzi”. Nr 11, s. 230-231, 30.12.1967 r.
- Maria Myćka-Kril: Dorobek nauczycieli i uczniów Gimnazjum w Sanoku. W: Księga pamiątkowa Gimnazjum Męskiego w Sanoku 1888–1958. Kraków: Państwowe Wydawnictwo Naukowe, 1958, s. 96.
- Zofia Bandurka: Wykaz imienny zaproszonych i obecnych na Zjeździe – przygotowała mgr Zofia Bandurkówna. W: Dwa dni w mieście naszej młodości. Sprawozdanie ze zjazdu koleżeńskiego wychowanków Gimnazjum Męskiego w Sanoku w 70-lecie pierwszej matury w roku 1958. Warszawa: 1960, s. 137.
- rs. Colargol w wielkim świecie. „Dziennik Łódzki”. Nr 7, s. 4, 29.01.1980 r.
- Tomasz Soldenhoff. Colargol po raz trzeci. „Odgłosy”. Nr 3, s. 2, 20.01.1980 r.
- Stefan Stefański: Sanok i okolice. Sanok: Polskie Towarzystwo Turystyczno-Krajoznawcze. Oddział w Sanoku, 1958, s. 2, 30.
- a b c d Andrzej Romaniak: Sanok. Fotografie archiwalne – Tom I. Sanok: Muzeum Historyczne w Sanoku, 2009, s. 491. ISBN 978-83-60380-26-0.
- Alfabetyczny Spis Zmarłych Nazwiska Z Zakresu Nar-Nep. nekrologi-baza.pl. [dostęp 22.07.2014 r.]
Pozostali ludzie w kategorii "Kultura i sztuka":
Mirosław Chmiel | Jakub Julian Ziółkowski | Marek Grechuta | Zbigniew Fil | Zbigniew Nowosadzki | Benito Marczuk | Piotr Abraszewski | Kazimierz Zbigniew Łoński | Hanna Piaseczna-Czerniak | Józef Reichan | Icchok Lejb Perec | Anna Jadwiga Sapieżyna | Tadeusz Baranowski (autor komiksów) | Stanisław Orłowski (fotograf) | Roman Sykała | Adam Johann | Dariusz Tokarzewski | Beata Ścibakówna | Konrad Karchut | Ryszard SmożewskiOceń: Leszek Nartowski