Jerzy Stępniewski, urodzony 31 grudnia 1894 roku w Zamościu, był wybitnym przedstawicielem polskiej armii, który osiągnął stopień podpułkownika dyplomowanego artylerii Wojska Polskiego.
Jako ofiara zbrodni katyńskiej, jego życie w tragiczny sposób zakończyło się wiosną 1940 roku w Charkowie.
Życiorys
Jerzy Stępniewski przyszedł na świat 31 grudnia 1894 roku w Zamościu. Był synem Kazimierza oraz Marii z Wysokińskich i pochodził z szlacheckiej rodziny osiedlonej w ówczesnej guberni lubelskiej. Ukończył Siergiejewską Szkołę Artylerii w Odessie, co pozwoliło mu na wcielenie do artylerii fortecznej w Kownie. Już 1 grudnia 1914 roku uzyskał mianowanie na podporucznika, z datą starszeństwa od 12 lipca 1914. Podczas I wojny światowej walczył w 10 samodzielnym dywizjonie artylerii polowej ciężkiej, zyskując awans na porucznika oraz sztabskapitana.
W trakcie wojny z bolszewikami służył w 3 pułku artylerii ciężkiej. Wykazał się męstwem na polu walki i został przedstawiony do odznaczenia Orderem Virtuti Militari. 1 czerwca 1921 roku objął służbę w pułku motorowym artylerii najcięższej w Warszawie. Następnie, 14 listopada 1921, został przydzielony do Wojennej Szkoły Sztabu Generalnego w Warszawie, gdzie mógł zdobywać nową wiedzę jako słuchacz III kursu. W dniu 3 maja 1922 roku uzyskał weryfikację w stopniu kapitana, ze starszeństwem od 1 czerwca 1919 roku oraz 297. lokatą w korpusie oficerów artylerii.
Po ukończeniu kursu i zdobyciu dyplomu oficera Sztabu Generalnego, 1 października 1923 roku przydzielono go do Dowództwa Okręgu Korpusu Nr III w Grodnie. Później został przeniesiony do Oddziału I Sztabu Generalnego, a następnie do Oddziału IIIa Biura Ścisłej Rady Wojennej w Warszawie. 3 maja 1926 roku, za zasługi w służbie, prezydent RP nadał mu stopień majora ze starszeństwem z dnia 1 lipca 1925 oraz 34. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W listopadzie 1927 roku, z kadry oficerów artylerii, przeniesiono go do 28 pułku artylerii polowej w Dęblinie na stanowisko dowódcy III dywizjonu.
Po pewnym czasie, a dokładnie w listopadzie, nastąpiło jego przeniesienie do kadry oficerów artylerii i równoczesne przydzielenie do 11 Dywizji Piechoty w Stanisławowie na stanowisko szefa sztabu. We wrześniu 1930 roku związał się z Oddziałem IV Sztabu Głównego. W dniu 18 lutego 1931 roku został przeniesiony z Oddziału IV SG do Szefostwa Komunikacji Wojskowych. Na stopień podpułkownika mianowano go ze starszeństwem z dnia 19 marca 1937 roku oraz 3. lokatą w korpusie oficerów artylerii. W marcu 1939 roku pełnił funkcję delegata Sztabu Głównego przy Dyrekcji Okręgowej Kolei Państwowych w Warszawie.
Podczas kampanii wrześniowej 1939 roku, po agresji ZSRR na Polskę, znalazł się w niewoli sowieckiej w nieznanych okolicznościach. Przebywał w obozie w Starobielsku, gdzie wiosną 1940 roku został zamordowany przez funkcjonariuszy NKWD w Charkowie. Jego ciało pochowano w bezimiennej mogile zbiorowej w Piatichatkach, gdzie od 17 czerwca 2000 roku mieści się oficjalnie Cmentarz Ofiar Totalitaryzmu w Charkowie.
Upamiętnienie
5 października 2007 roku minister obrony narodowej Aleksander Szczygło podjął decyzję nr 439/MON, w wyniku której Jerzy Stępniewski został mianowany pośmiertnie na stopień pułkownika. Awans ten został ogłoszony 9 listopada 2007 w stolicy, podczas wyjątkowej uroczystości pod nazwą „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów”.
Ordery i odznaczenia
W dorobku Jerzego Stępniewskiego znajduje się wiele istotnych odznaczeń, które świadczą o jego zasługach oraz zaangażowaniu w różnorodne działania na rzecz ojczyzny. Oto lista nagród, które otrzymał:
- Krzyż Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski,
- Krzyż Walecznych dwukrotnie,
- Złoty Krzyż Zasługi po raz drugi,
- Złoty Krzyż Zasługi po raz pierwszy – przyznany 10 listopada 1928 roku „w uznaniu zasług, położonych na polu pracy w poszczególnych działach wojskowości”,
- Medal Zwycięstwa,
- Order Świętego Stanisława 3 stopnia z mieczami i kokardą – nadany 9 grudnia 1916 roku,
- Order Świętej Anny 4 stopnia z napisem „Za odwagę” – przyznany 30 sierpnia 1916 roku.
Przypisy
- Zbrodnia katyńska, miedzy prawdą i kłamstwem [online], edukacja.ipn.gov.pl, 2008, s. 215 [dostęp 17.09.2024 r.]
- Lista osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie. [online], web.archive.org, s. 8 [dostęp 13.10.2024 r.]
- Prezydent RP wziął udział w uroczystościach „Katyń Pamiętamy – Uczcijmy Pamięć Bohaterów” [online], prezydent.pl [dostęp 26.08.2024 r.]
- Harmonogram odczytywania nazwisk osób zamordowanych w Katyniu, Charkowie, Twerze i Miednoje mianowanych pośmiertnie na kolejne stopnie [online], policja.pl, s. 1-4 [dostęp 28.08.2024 r.]
- Historia - Stowarzyszenie Rodzina Katyńska w Radomiu [online], radom.rodzinakatynska.pl [dostęp 28.10.2022 r.]
- Kartoteka personalno-odznaczeniowa. Wojskowe Biuro Historyczne. [dostęp 21.04.2022 r.]
- Сергиевское артиллерийское училище. Офицеры русkiej имparatorskiej armii. [dostęp 22.04.2022 r.]
- Rybka i Stepan 2021 ↓, s. 421.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 159.
- Rybka i Stepan 2006 ↓, s. 429.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. 517.
- Księga Cmentarna Charkowa 2003 ↓, s. LXXIV.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 15 z 11 listopada 1928, s. 408.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 5 listopada 1928, s. 344.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 14 z 20 września 1930, s. 299.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 6 z 23 marca 1932, s. 259.
- Lista oficerów dyplomowanych 1931 ↓, s. 24.
- Dz. Pers. MSWojsk. ↓, Nr 18 z 3 maja 1926, s. 126.
- Lista oficerów SG 1925 ↓, s. 17.
- Rocznik Oficerski 1928 ↓, s. 402.
- Rocznik Oficerski 1924 ↓, s. 8, 718, 742.
- Spis oficerów 1921 ↓, s. 329, 890.
- Wszendyrówny 2017 ↓, s. 106, 107.
- Wszendyrówny 2017 ↓, s. 127.
- Stawecki 1997 ↓, s. 75.
Pozostali ludzie w kategorii "Wojsko i służby mundurowe":
Mieczysław Wróblewski (oficer marynarki) | Kazimierz Kuźmiński | Henryk Gradzik | Lesław Dubaj | Marek Łapiński (funkcjonariusz) | Andrzej Pytlakowski | Józef Krzyczkowski (1901–1989)Oceń: Jerzy Stępniewski