Andrzej Pytlakowski


Andrzej Pytlakowski, urodzony 2 lipca 1919 roku w Zamościu, a zmarły 15 listopada 2010 roku w Warszawie, to postać, która na trwałe wpisała się w historię polskiego sportu oraz kultury. Znany jako czołowy polski szachista okresu powojennego, Andrzej był nie tylko utalentowanym graczem, lecz także dziennikarzem, taternikiem oraz funkcjonariuszem Bezpieczeństwa Publicznego. Warto zaznaczyć, że w czasie swojego życia pełnił również rolę żołnierza ludowego wojska.

W rodzinie Pytlakowskich pojawił się jeszcze jeden wybitny przedstawiciel kultury – Jerzy Pytlakowski, którego Andrzej był bratem. Ich drogi życiowe, choć różne, na zawsze pozostają związane z bogatym dziedzictwem tamtych czasów.

Życiorys

Andrzej Pytlakowski miał swoje początki w edukacji w szkole powszechnej, którą ukończył we Lwowie. W latach 1929-1937 kontynuował naukę, będąc uczniem Gimnazjum i Liceum im. Stefana Batorego, zlokalizowanym w Warszawie. Jego dalsza droga edukacyjna zaprowadziła go w 1937 roku na Wydział Mechaniczny Politechniki Warszawskiej, gdzie w roku akademickim 1938/1939 aktywnie uczestniczył w działalności studenckiej jako jeden z założycieli lewicowej organizacji Bratniak.

Po rozpoczęciu II wojny światowej, Pytlakowski zdołał przedostać się do Lwowa, gdzie podjął studia na Politechnice, ale nie trwało to długo, ponieważ znalazł zatrudnienie w wytwórni radioodbiorników. Wkrótce, w 1942 roku, wrócił do Warszawy, gdzie podjął pracę w Państwowych Zakładach Radio i Teletechnicznych.

W 1943 roku zaangażował się w walkę jako partyzant Gwardii Ludowej, przyjmując pseudonim „Adam”. W sierpniu 1944 roku opuścił Warszawę, a po wojnie prowadzoną przez siebie działalność edukacyjną kontynuował jako nauczyciel we wsi Polany.

Na początku 1945 roku, Pytlakowski został funkcjonariuszem Urzędu Bezpieczeństwa Publicznego. W Radomiu pełnił funkcję kierownika sekcji w Miejskim Urzędzie Bezpieczeństwa Publicznego, a później awansował na zastępcę naczelnika Wydziału IV Departamentu I Ministerstwa Bezpieczeństwa Publicznego. W październiku 1945 roku odszedł ze służby, osiągając stopień kapitana, a następnie zdecydował się na kontynuację studiów, które były przerywane przez lata wojenne, tym razem w Łodzi.

Po pomyślnym zakończeniu nauki w Łodzi, w 1947 roku wstąpił do ludowego Wojska Polskiego. W kolejnych latach, poza służbą wojskową, rozwijał swoją karierę jako dziennikarz szachowy oraz pracował w Instytucie Maszyn Matematycznych, co stanowiło znaczący etap w jego życiu zawodowym.

Kariera sportowa

Andrzej Pytlakowski, znany polski szachista, rozpoczął swoją sportową karierę jeszcze przed wybuchem II wojny światowej. Jego pierwsze starty miały miejsce w 1938 roku, kiedy to wziął udział w mistrzostwach Warszawskiego Towarzystwa Zwolenników Gry Szachowej. W trudnych czasach okupacji, na przełomie 1943 i 1944 roku, odniósł sukces w konspiracyjnych mistrzostwach Warszawy, gdzie według niektórych zapewnień zajął miejsca od pierwszego do trzeciego. W 1946 roku zdobył tytuł wicemistrza Łodzi, co otworzyło mu drzwi do dalszych sukcesów szachowych.

W latach 1946-1956 brał udział w finałowych rozgrywkach o tytuł mistrza Polski aż sześciokrotnie. Jego największym osiągnięciem był brązowy medal zdobyty w 1955 roku podczas turnieju we Wrocławiu. Z kolei w 1950 roku, jako część drużyny Łodzi, zdobył drużynowe mistrzostwo Polski, co powtórzył w 1956 roku z drużyną Sił Zbrojnych PRL. Dodatkowo, w 1954 roku, zdobył drużynowe wicemistrzostwo Polski z tą samą ekipą.

Po rozwiązaniu przez władze komunistyczne Polskiego Związku Szachowego, Andrzej Pytlakowski został w 1951 roku wiceprezesem Sekcji Szachów GKKF, gdzie odpowiadał za szkolenia. Jego umiejętności szachowe pozwoliły mu wziąć udział w wielu międzynarodowych turniejach, gdzie odnosił cenne sukcesy w pojedynczych partiach. W 1947 roku w Warszawie odniósł zwycięstwo nad Bogdanem Śliwą, co było jednym z jego bardziej pamiętnych osiągnięć. W 1950 roku w Szczawnie-Zdroju pokonał znanego szachistę Paula Keresa, a mimo to w turnieju zajął XV-XVI miejsce. Również w Mariańskich Łaźniach w 1951 roku odniósł zwycięstwo nad Pálem Benkő, a w 1952 roku w Międzyzdrojach zapisał się w pamięci jako reprezentant Polski na szachowej olimpiadzie w Helsinkach.

Polityczne okoliczności sprawiły, że na olimpiadzie zagrał na II szachownicy, co okazało się dla niego niekorzystne, uzyskując jedynie ½ pkt w siedmiu partiach. W 1955 roku stanął do meczu w Łodzi przeciwko ZSRR, zdobywając 1 pkt w 2 partiach, pokonując Siemiona Furmana. W latach 1951-1957, Pytlakowski pięciokrotnie zdobył tytuł mistrza Sił Zbrojnych PRL, a w barwach Legionu Warszawa był drużynowym mistrzem Polski w 1961, 1963, 1964 i 1972 roku, wicemistrzem w 1968 oraz brązowym medalistą w 1966 roku.

Oprócz kariery szachowej, Andrzej Pytlakowski był również aktywnym dziennikarzem szachowym, współpracując z miesięcznikiem „Szachy” oraz z gazetami takimi jak „Żołnierz Wolności” i „Świat”. Jego zainteresowanie sportem górskim pozwoliło mu stać się taternikiem, a przez ponad pół wieku uczestniczył w wielu wyprawach w Himalaje i Hindukusz, zdobywając uznanie jako wspinacz.

Za swoje osiągnięcia został uhonorowany tytułem Honorowego Członka Stołecznego Klubu Tatrzańskiego przy Oddziale Żoliborskim PTTK w Warszawie. Ostatecznie znalazł spoczynek na cmentarzu Powązkowskim w Warszawie, w kwaterze 210-1-4.

Przypisy

  1. Cmentarz Stare Powązki: HENRYK WIESŁAW PYTLAKOWSKI, [w:] Warszawskie Zabytkowe Pomniki Nagrobne [dostęp 24.02.2020 r.]
  2. Andrzej Pytlakowski, Warszawa, 19.11.2010 - nekrolog. [dostęp 19.11.2010 r.]
  3. Nekrolog na stronie Stołecznego Klubu Tatrzańskiego. 17.11.2010 r. [dostęp 18.11.2010 r.]
  4. OlimpBase

Oceń: Andrzej Pytlakowski

Średnia ocena:4.96 Liczba ocen:7