Sąd Okręgowy w Zamościu to ważny organ wymiaru sprawiedliwości, który pełni istotną rolę w systemie prawnym naszego kraju. Jego siedziba znajduje się przy ulicy Prymasa Stefana Wyszyńskiego 11 w Zamościu.
Instytucja ta jest ściśle związana z Sądem Apelacyjnym w Lublinie, co stanowi część jej formalnej struktury oraz odnosi się do wspólnej działalności w zakresie wymiaru sprawiedliwości.
Status prawny
Sąd okręgowy to instytucja będąca częścią państwowej organizacji, która nie dysponuje osobowością prawną. W polskim systemie wymiaru sprawiedliwości panuje zasada, że sądy rejonowe pełnią rolę sądów pierwszej instancji. Natomiast sądy okręgowe mają prawo orzekać w tej samej instancji jedynie w sprawach dotyczących zbrodni oraz pewnych występków. W przypadku szczególnych okoliczności, kiedy złożoność lub waga sprawy wymaga takiego kroku, sąd apelacyjny może zdecydować o przekazaniu danej sprawy do rozpatrzenia w I instancji przez sąd okręgowy na zalecenie sądu rejonowego.
W ramach struktury władzy sądowniczej, Sąd Okręgowy odgrywa kluczową rolę w realizacji wymiaru sprawiedliwości, co jest zapisane w Konstytucji RP. Zasady organizacyjne działania Sądu są określone w ustawie o ustroju sądów powszechnych oraz w odpowiednich aktach wykonawczych. Sąd Okręgowy obsługuje obszar odpowiedzialności sądów rejonowych w takich miejscowościach jak Zamość, Biłgoraj, Hrubieszów, Janów Lubelski, Krasnystaw oraz Tomaszów Lubelski.
Struktury organizacyjne
Sądy okręgowe stanowią część struktur sądów powszechnych, które mają za zadanie rozstrzyganie różnorodnych spraw związanych z prawem karnym, cywilnym, rodzinnym oraz opiekuńczym, a także dotyczących prawa pracy i ubezpieczeń społecznych. Właściwość tych sądów dotyczy spraw, które nie są przypisane do innych instytucji sądowych.
W obrębie Sądu Okręgowego w Zamościu zorganizowano kilka kluczowych wydziałów, które pełnią różne funkcje:
- Wydział I Cywilny,
- Wydział II Karny,
- Wydział IV Pracy i Ubezpieczeń Społecznych.
Historia
1 czerwca 1918 roku na mocy reskryptu Rady Regencyjnej Królestwa Polskiego powstał Sąd Okręgowy w Zamościu, który został przypisany do powiatów: zamojskiego, biłgorajskiego, hrubieszowskiego oraz tomaszowskiego. Warto zauważyć, że 1 stycznia 1951 roku sądy okręgowe zostały zlikwidowane.
W wyniku znaczącej reformy administracyjnej oraz utworzenia województwa zamojskiego, z dniem 1 czerwca 1975 roku na podstawie rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości powołano Sąd Wojewódzki w Zamościu. Kolejny proces reorganizacji administracyjnej, który miał miejsce 1 stycznia 1999 roku w związku z powstaniem województwa lubelskiego, sprawił, że sąd przyjął nazwę Sąd Okręgowy w Zamościu, obejmując obszar właściwości sądów rejonowych w: Zamościu, Biłgoraju, Hrubieszowie oraz Tomaszowie Lubelskim.
Historia tego sądu jest także wypełniona nazwiskami osób, które pełniły funkcje prezesa. W latach 1918–1930 urząd ten sprawował Romuald Jaśkiewicz, któremu w 1930 roku ustąpił Alfons Głowacz. Tadeusz Giedroyć był prezesem w latach 1935–1936, a po nim Władysław Kozłowski, który zajmował to stanowisko do roku 1939 oraz ponownie w latach 1945–1949.
Wiesław Zaręba pełnił funkcję prezesa Sądu Wojewódzkiego w latach 1975–1990, a następnie Bohdan Tracz w latach 1990–1998. Marek Zalewski zajmował to stanowisko od 1998 roku do 2001 roku, kiedy to sąd przekształcił się w Sąd Okręgowy.
W kolejnych latach prezesurę sprawowali Jacek Stępniak (2002–2003), Halina Bork (2004–2010), Jerzy Rusin (2010–2016), a następnie Jerzy Żurawicki, który był na tym stanowisku do 2022 roku. Obecnie, od 2022 roku, prezesem sądu jest Mirosław Baranowski.
Przypisy
- Ustawa z dnia 27 lipca 2001 r. – Prawo o ustroju sądów powszechnych (Dz.U. z 2023 r. poz. 217), w skrócie u.s.p.
- W szczególności rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 18 czerwca 2019 r. – Regulamin urzędowania sądów powszechnych (Dz.U. z 2024 r. poz. 867), zarządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 19 czerwca 2019 r. w sprawie organizacji i zakresu działania sekretariatów sądowych oraz innych działów administracji sądowej (Dz. Urz. MS z 2019 r. poz. 138) oraz rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie nadzoru administracyjnego nad działalnością administracyjną sądów powszechnych (Dz.U. z 2021 r. poz. 1166)
- Wykaz wydziałów
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 30 grudnia 1998 r. w sprawie utworzenia sądów apelacyjnych, sądów okręgowych, sądów rejonowych oraz ustalenia ich siedzib i obszarów właściwości. Dz.U. z 1998 r. nr 166, poz. 1253
- Rozporządzenie Ministra Sprawiedliwości z dnia 27 listopada 1950 r. o dostosowaniu sądów powszechnych do nowych przepisów ustrojowych i o zniesieniu sadów zbędnych. Dz.U. z 1950 r. nr 54, poz. 496
- Dz.U. z 1997 r. nr 78, poz. 483
Pozostałe obiekty w kategorii "Inne obiekty":
Pomnik Jana Zamoyskiego w Zamościu | Stadion OSiR w Zamościu | Kino Stylowy Zamość | Instytut Badań nad Renesansem i Barokiem im. Jana i Piotra Kochanowskich | Hetman Zamość | Lądowisko Zamość-Szpital | Park Miejski w Zamościu | Rów Kryniczny | I Liceum Ogólnokształcące im. Hetmana Jana Zamoyskiego w Zamościu | Młodzieżowy Dom Kultury im. Kornela Makuszyńskiego w Zamościu | Lotnisko Zamość-Mokre | PKP Linia Hutnicza Szerokotorowa | Oddział Zamość PGE Dystrybucja | Ogród Zoologiczny w ZamościuOceń: Sąd Okręgowy w Zamościu