Zamość, położone w województwie lubelskim, to miasto o bogatej historii oraz architekturze, gdzie znajduje się stacja kolejowa. Ta istotna infrastruktura transportowa jest zlokalizowana przy ul. Szczebrzeskiej 11, na zachodnim krańcu Starego Miasta.
Stacja Zamość jest jednym z trzech miejsc, gdzie pociągi pasażerskie regularnie zatrzymują się w obrębie miasta. Obok niej znajduje się przystanek Zamość Starówka, zlokalizowany przy ul. Peowiaków, oraz przystanek Zamość Wschód, który mieści się przy ul. Jana Zamoyskiego.
Ruch pasażerski
W tej sekcji przedstawiamy istotne informacje dotyczące ruchu pasażerskiego w Zamościu, szczególnie związane z funkcjonowaniem stacji kolejowej. Poniżej znajduje się tabela ilustrująca zmiany w liczbie pasażerów w różnych latach.
| Rok | Ilość pasażerów na dobę |
|---|---|
| 2017 | 150 do 199 |
| 2022 | 200 do 299 |
Historia
Historia budowy kolei w Zamościu sięga lat 70. XIX wieku. Pierwsze próby włączenia tego miasta do sieci kolejowej zainicjował Tomasz Stanisław Zamoyski, XIV ordynat, w roku 1871. Jego projekt miał na celu stworzenie połączenia kolejowego między Warszawą, Zamościem oraz granicą Austrii, a był oparty na wcześniejszych planach z 1868 roku. Niestety, w 1873 roku podjęto decyzję o budowie linii kolejowej do Kowla, co znacząco wpłynęło na dalszy rozwój kolejowych zamierzeń.
W 1881 roku wspomniany już ordynat znów podjął inicjatywę, próbując połączyć Zamość z Rejowcem. Następne próby miały miejsce dzięki jego następcy, Maurycowi Klemensowi Zamoyskiemu, który w 1897 roku zainicjował tworzenie spółki kolejowej. Planowana linia miała biec z Chełma do Zamościa z uwzględnieniem Tomaszowa, a przewidywana stacja miała znajdować się przy ul. Sadowej. Niestety, brak wystarczających funduszy uniemożliwił realizację tego projektu. Dopiero w 1915 roku zrealizowano budowę linii Rejowiec–Zawada–Bełżec, z odcinkiem do Zamościa, który oddano do użytku w 1916 roku.
Z kolei dworzec kolejowy w Zamościu odegrał niezwykle istotną rolę w czasie II wojny światowej. Pomógł w obronie miasta przed wojskami Budionnego, które próbowały zdobyć Zamość atakując od strony Płoskiego. Niestety, 22 lipca 1944 roku Niemcy zniszczyli wiele kluczowych urządzeń stacyjnych oraz wypalili dworzec. Ruch kolejowy na tym odcinku został wznowiony 1 września 1944 roku, a odbudowa dworca miała miejsce w 1945 roku, choć w nieco zmienionej formie.
W latach 1962–1963 doszło do modernizacji poczekalni i bufetu dworca, który zyskał marmurowe wykończenia według projektu państwa Wzgórków. Od 2015 roku obiekt jest w zarządzie Miasta Zamość, co przyczyniło się do dalszego rozwoju. W latach 2018–2020 przeprowadzono istotny remont budynku, a dzisiaj znajduje się w nim Miejskie Centrum Integracji Społecznej oraz część obiektu jest dostępna dla podróżnych, w tym poczekalnia i bufet.
Ruch pociągów
Zmiany połączeń
Po likwidacji pociągów osobowych w 2004 roku, stacja Zamość przez długi czas funkcjonowała głównie jako przystanek dla pociągów pospiesznych oraz międzywojewódzkich. Do końca sierpnia 2009 roku miasto mogło się cieszyć z 4 dalekobieżnych połączeń, w tym:
- 2 do Bydgoszczy (ciągi Bydgoszczanin oraz Chełmianin o tej samej trasie),
- oraz 2 do Wrocławia (pociągi Hetman i Roztocze z innymi trasami).
W 2008 roku spółka PKP Intercity przejęła połączenia międzywojewódzkie po PKP Przewozy Regionalne. Od września tego roku, zainaugurowano komunikację autobusową, która zapewniała transport do stacji w Jarosławiu, Dębicy i Lublinie, gdzie wagony były przesiadkowe z innymi składami.
Niestety, grudniowe zmiany w 2009 roku doprowadziły do całkowitego zrywania połączeń kolejowych z Zamościem oraz sąsiednim regionem Roztocze, co skutkowało wyłącznie ruchem towarowym w tym rejonie. Dopiero w marcu 2011 roku dzięki spółce PKP Intercity przywrócono pociąg TLK do Zielonej Góry, który z czasem został skierowany do Poznania. Od czerwca tego samego roku Przewozy Regionalne uruchomiły pociągi REGIO w kierunku Lublina i Chełma, a w marcu 2014 roku zlikwidowano pociąg TLK Hetman z Zamościa do Poznania, pozostawiając jedynie trasę Rzeszów – Poznań. Wprowadzono również zastępczy transport autobusowy na trasie Zamość – Rzeszów.
W kolejnych latach przywrócono pociągi pośpieszne w kierunku Warszawy oraz Wrocławia. Z kolei w 2024 roku uruchomiono całoroczne połączenia do Bełżca.
Współcześnie
Dziś stacja Zamość obsługuje pociągi pospieszne, w tym z połączeniami InterCity do takich miejsc jak:
- Hrubieszów Miasto (ze stacją przez Werbkowice),
- Świnoujście (przez Lublin, Warszawę Centralną, Poznań oraz Szczecin),
- Wrocław Główny (w tranzycie przez: Biłgoraj, Stalową Wolę, Leżajsk, Rzeszów, Kraków, Katowice oraz Opole).
Oprócz tego, stacja obsługuje także połączenia osobowe Regio, w tym do:
- Bełżca (przez Zawadę, Zwierzyniec i Susiec),
- Lublin Główny (poprzez Zawadę, Krasnystaw, oraz Świdnik),
- Zamość Wschód.
Powiązania komunikacyjne
Stacja kolejowa w Zamościu jest doskonale skomunikowana z centrum oraz innymi obszarami miasta dzięki sieci linii autobusowych, które zapewniają wygodne i szybkie połączenia. Do najważniejszych z nich należą:
- 0 Os. Słoneczny Stok – Płoskie (wybrane kursy: Siedliska),
- 1 Os. Energetyk – Szczebrzeska pętla,
- 2 Szczebrzeska pętla – Jatutów (wybrane kursy: Kalinowice, Pniówek),
- 8 Szczebrzeska pętla – Szopinek (wybrane kursy: Hrubieszowska Gr. Miasta),
- 11 Lwowska POM – Szczebrzeska pętla,
- 17 Karolówka Cmentarz – Os. Majdan,
- 33 Zamoyskiego myjnia – Hubale (wybrane kursy: Wychody),
- 35 Wólka Wieprzecka Remiza – Szczebrzeska pętla,
- 40 Cześniki – Szczebrzeska pętla,
- 42 Szczebrzeska pętla – Pniówek,
- 47 Szczebrzeska pętla – Sitno LODR (wybrane kursy: Stanisławka).
Warto dodać, że przystanek Szczebrzeska ZOO obsługuje wszystkie wymienione linie. Dodatkowo, przed stacją kolejową znajduje się postój TAXI, co znacznie ułatwia podróże dla osób preferujących ten środek transportu.
Przypisy
- Urząd Transportu Kolejowego: Wymiana pasażerska - Dane o stacjach 17.09.2023 r. [dostęp 17.09.2023 r.]
- Nowe całoroczne połączenia kolejowe. [dostęp 01.01.2024 r.]
- PKP już otwarta!. 09.06.2020 r. [dostęp 09.06.2020 r.]
- Największe i najmniejsze stacje w Polsce. [w:] utk.gov.pl [dostęp 18.12.2019 r.]
- Zamość: Miasto kupiło dworzec. Teraz trzeba milionów na remont. 06.08.2015 r. [dostęp 06.08.2015 r.]
- Marcowa korekta rozkładu jazdy PKP Intercity, 2014 r.
- Archiwum rozkładów jazdy. [dostęp 12.12.2009 r.]
- Kolejowo o Zamościu. [dostęp 12.12.2009 r.]
- Taryfa biletowa wspólna z połączeniami TLK (sumowanie przejechanych kilometrów).
- Wybrane kursy wydłużone do stacji Hrebenne.
Oceń: Zamość (stacja kolejowa)