August Zamoyski, urodzony 18 listopada 1811 roku, a zmarły 23 lutego 1889 roku, to postać, która pozostawiła znaczący ślad w historii Polski jako hrabia i ziemianin. Był on szóstym synem Stanisława Kostki Zamoyskiego, XII ordynata na Zamościu, oraz Zofii z Czartoryskich Zamoyskiej, córki Adama Kazimierza.
August był również założycielem włodawskiej gałęzi rodu Zamoyskich, co podkreśla jego wpływ na rozwój tej rodziny. Jego życie pełne było zaangażowania w sprawy narodowe, a jednym z jego ważnych osiągnięć było uczestnictwo w powstaniu listopadowym, które miało na celu walkę o wolność Polski.
Warto również zaznaczyć, że August Zamoyski był spokrewniony z innymi znaczącymi rodami, takimi jak Działyńscy i Sapiehowie, co podkreślał jego znaczenie w ówczesnym społeczeństwie. Jako młody mężczyzna, był uczniem Stanisława Staszica, co miało niewątpliwie wpływ na jego późniejszy rozwój i działalność.
Życiorys
W obliczu wydarzeń związanych z powstaniem listopadowym August Zamoyski podjął decyzję o powrocie z edukacji w Genewie. Dołączył do walki w szeregach 5 Pułku Ułanów, który został stworzony dzięki staraniom rodu Zamoyskich. 20 kwietnia 1831 roku, na mocy rozkazu dowódców, generałów Jana Zygmunta Skrzyneckiego oraz Wojciecha Chrzanowskiego, otrzymał awans na podporucznika. Jego odwaga i determinacja zaowocowały udziałem w ważnych bitwach, takich jak ta pod Kuflewem, która miała miejsce 25 kwietnia 1831 oraz pod Ostrołęką, gdzie walczył 26 maja 1831.
Rysopis Augusta z tamtego okresu charakteryzował go jako mężczyznę o „wzroście słusznym, oczach czarnych, twarzy ciągłej i nosie miernym” – dokument ten przygotowano dla potrzeb paszportowych. W 1837 roku stał się właścicielem dóbr włodawskich. W 1843 roku zawarł związek małżeński z Elfrydą Tyzenhauz, córką Rudolfa, pułkownika artylerii w armii napoleońskiej oraz Genowefy z Pusłowskich. Wspólnie wychowali dzieci w atmosferze głębokiej religijności: Elżbietę (znaną też jako Elizę, zamężną z Ignacym Krasickim), Marię, Annę oraz Augusta Adama i Tomasza. Niestety, trójka ich dzieci: Wacław, Andrzej i Zofia zmarła w młodym wieku.
August był nie tylko panem dóbr, ale także inicjatorem licznych projektów dla społeczności lokalnej o charakterze gospodarczym, kulturalnym oraz oświatowym. Po tragicznym pożarze znacznie odrestaurował rodzinny pałac w Różance. Jego zaangażowanie w szkolnictwo przejawiało się poprzez finansowe wsparcie lokalnych placówek edukacyjnych. Dzięki jego osobistym środkom oraz angażującej pomocy naturalnej, miejscowa szkoła początkowa oraz inne szkoły we wsiach, takich jak Kaplonosy, Krasówka, czy Lubień prosperowały.
Do momentu swojej śmierci, która miała miejsce 23 lutego 1889 roku, August Zamoyski pozostał właścicielem swoich dóbr. Został pochowany w krypcie kościoła pw. św. Ludwika we Włodawie, w części dedykowanej rodowi Zamoyskich. W krypcie znajdują się osiem trumien, które należą nie tylko do Augusta i Elfrydy, ale także do ich dzieci oraz siostry Elfrydy, Józefy Tyzenhauz, która była żoną Konstantego Potockiego. Na tablicy w prezbiterium znajdują się inskrypcje upamiętniające te osoby.
Wnuk Augustyna, August Krasicki, oddał hołd swojemu przodkowi, publikując Dziennik z kampanji rosyjskiej, spisywany w czasie służby jako porucznik w Sztabie Komendy Polskich Legjonów w latach 1914-1916. Dziennik został wydany w 1934 roku.
Pozostali ludzie w kategorii "Szlachta i monarchia":
Jan Sobiepan Zamoyski | Gryzelda Wiśniowiecka | Tomasz Józef ZamoyskiOceń: August Zamoyski (1811–1889)